Visie: ik zie ik zie wat jij niet ziet…

Gemeente Haarlem lanceerde onlangs haar “visie” op het Stationsgebied, waarbij zij ook aan omwonenden inspraak vroeg. Nu geloof ik eerlijk gezegd niet dat er naar eventuele bezwaren geluisterd gaat worden, want dat gebeurde bij de herinrichting van het Stationsgebied nog geen tien jaar geleden ook niet. Dat project werd een debacle, wat veel en veel te duur bleek, uiteindelijk niet voldeed, en ook nog eens tonnen kostte om een beetje te herstellen wat er fout was gegaan. Hoe dan ook, de gemeente vraagt om input op hun “visie”. Dus krijgen ze die.

Beste gemeente Haarlem,

Aan al uw woeste visies ontbreekt één essentieel onderdeel. En dat is visie.

Ik kan mij levendig voorstellen dat het heerlijk is om mooie maquettes te maken, lekker met huisjes te schuiven en daarna trots het resultaat te laten zien. Ik hou ook van Minecraft en vroeger speelde ik ook voor God in Simcity. Het mooiste waren de cheats om over oneindige budgetten te kunnen beschikken, de bevolking altijd tevreden te houden en wat niet deugde sloopte je gewoon.

Maar laten we wel wezen; een gemeente die financieel nog niet is bijgekomen van de uppercut die zij zichzelf toediende met de vorige “verbetering” van het Stationsplein (nog geen tien jaar geleden), doet er goed aan niet al te zweverig te worden. Let wel, in mijn eigen straat pal naast het station hebben wij nog steeds dagelijks overlast van de losse eindjes van de vorige verbetering. Onze straat is een Kiss and ride, middenstand aan de Jansweg gesloopt, Chinese klinkerdrama, groene bomen naast de Beijnes vervangen door een fietsenkerkhof. Het was allemaal niet praktisch, niet sympathiek, niet kosten efficiënt en niet duurzaam. Ga maar door.

Als we alle mooie woorden weghalen, is er in deze nieuwe visie maar één uitgangspunt voor de gemeente: er moet gebouwd gaan worden. De ruimte en de openheid van het plein moet weg en kapot. In de “visie” van de gemeente is er alleen maar ruimte voor plannen met varianten in elk waarvan gebouwd MOET worden. In één van de spaarzame ruimtelijk aanvoelende delen van een historische binnenstad moeten gebouwen komen met daarin huizen, busstations, winkels, horeca, pleinen en parken, met veel groen. En er moeten treinen, bussen, fietsers, voetgangers en bij voorkeur ook trams komen. Daarnaast wordt het Kennemerplein heringericht zodat alle fietsers en wandelaars het lekker hebben, en dus zo min mogelijk gehinderd worden door ander verkeer. Ja, het armlastige Haarlem droomt weer van nieuwe tunnels, las ik zelfs!

We hebben het over een gebied dat is vernoemd naar treinverkeer. Waarin de gemeente linksom of rechtsom gigantische hoeveelheden busbewegingen wil laten plaatsvinden (dubbeldekkers en harmonicabussen in een historische binnenstad, waar al die eeuwen geleden gebouwde monumenten en huizen echt niet op berekend zijn. Een gebied waar de gemeente auto’s uit weert (terwijl ze weet dat er mensen met de auto naartoe worden gebracht) en waar rood asfalt alle fietsers tegemoet glanst. Dusssss… treinen, bussen, auto’s (want ook dat blijft), fietsers en wandelaars. Oh, en onze “visionaire” gemeente wil daar als gezegd trams aan toevoegen. Want geld zat, plek zat en een gillende behoefte aan meer trams vanuit de achterban! Of komt het omdat Amsterdam ze wel heeft en wij niet?

Met droge ogen beweren dat al dat verkeer zonder elkaar te hinderen een plek kan vinden is een utopie. Dat kan niet. Nieuwe plannen maken alsof er geld is voor meer nieuwbouw, tunnels en trams? Dat is er niet. Dit is geen Simcity en er zijn geen cheats. Dit zijn onpraktische en onbetaalbare dromen, niet geworteld in realiteit, noodzaak of behoefte.

Wat is dan wel de noodzaak? Wat is visie? Wat zou echte duurzaamheid zijn, in plaats van een struikje her en der?

Die bussen moeten weg uit de binnenstad. Gebruik en ontwikkel het station Spaarnwoude als een logistieke hotspot. Als de gemeente een cheatcode heeft waardoor ze meent alle woeste plannen in deze “visie” te kunnen financieren, gebruik deze dan om auto-, bus- en vrachtwagenvervoer buiten de stadskern af te vangen. Laat de binnenstad bevoorraden door kleinere (en dus lichtere) elektrische wagentjes. Gebruik dezelfde wagentjes met stoeltjes erin voor personenvervoer. Durf lef te hebben. Toon visie. Denk groen. Haal al die drukke, vervuilende, daverend zware en ongewenste verkeersstromingen weg uit de binnenstad.

En als je zoveel geld hebt dat je wat kan bouwen, bouw dan een dak op die logistieke hub. Voordeel: het is geen binnenstad, dus je bent ook niet gehouden aan het maximum bouwlagen (waar de gemeente zich toch niet aan houdt, als het zo uitkomt). Doe grappig; benader Best Western en vraag of ze de bovenste zes bouwlagen voor een hotel willen hebben. En dan hoeft de gemeente met veel leugens en rookgordijnen ook geen horecavergunningen in de binnenstad meer door te drukken in woonwijken met een beschermde status. Oh ja, het dak van de nieuwbouw natuurlijk volbouwen met zonnepanelen.

Maar ga alsjeblieft het Stationsplein niet volbouwen. Hou het ruim, hou het open. Bedenk er iets leuks voor nadat je het gebied minder laat domineren door verkeer. Heet mensen welkom in Haarlem, maak er terrassen, bouw een fontein (maar dan wel een knappe, met grandeur). Bedenk dat elk hip of zogenaamd modern gebouw dat je nu bouwt op de plek waar men een eerste blik op Haarlem werpt waarschijnlijk net zo snel veroudert en lelijk wordt gevonden als het Beresteyncomplex. Fijn als die puist in de binnenstad van Haarlem met de grond gelijk wordt gemaakt (wat overigens helaas geen betrekking heeft op die wanstaltige flat). Maar je schiet je doel voorbij als je er een nieuwe potentiële puist voor in de plaats bouwt.

Dit is mijn uitdaging voor de gemeente. Stop met dit fabeltje dat noch duurzaam is, noch betaalbaar is, noch blijk geeft van een echte visie op de toekomst. Dit zijn allemaal non-oplossingen voor problemen die misschien nu ten dele spelen, maar voor de rest overwegend losse eindjes zijn van de vorige herstructurering van het gebied. Als je uitgangspunten al niet kloppen, zullen je oplossingen en al die varianten in beginsel ook niet deugen. Kom dus met een echte visie en niet een uit blinde paniek geboren non-solutie, die er gegarandeerd toe leidt dat het hele Stationsgebied met een jaar of tien of twintig weer compleet moet worden opgeknapt, verbeterd, afgestemd op de behoeften van dat moment.

Ik daag jullie uit. En om jullie op weg te helpen alvast een tip: dit keer svp plannen zonder Chinees natuursteen cq Chinees steenstof. Leuk dat het een maand mooi was, maar Haarlemmers willen en verdienen iets dat werkt, praktisch en betaalbaar. Iets dat leuk is voor de normale Mug en niet alleen voor toeristen en grote bedrijven. Iets dat écht duurzaam en écht toekomstbestendig is.

…